Diabet xəstəlik deyil, həyat tərzidir!
Əlaqə
Email: farhad@diabet.az
Alqoritm 13
- Подробности
- Просмотров: 10818
12. DIABETIK PƏNCƏ SINDROMU
|
Diabetik pəncə sindromu – şəkərli diabetdə pəncələrin pataloji vəziyyəti olub, dərinin və yumşaq toxumaların, sümüklərin və oynaqların zədələnməsi və trofik yaraların əmələ gəlməsi ilə, dəri – oynaq dəyişiklikləri və irinli – nekrotik proseslərlə xarakterizə olunur.
|
Təsnifatı(diaqnozun ifadə olunması)
| • Neyropatik forma - osteoartropatiyasız; - diabetik osteoartropatiya-Şarko oynağı. • Neyroişemik forma. • Işemik forma. |
Diabetik pəncə sindromunda yara defektinin təzahür dərəcəsi
|
Dərəcə
|
|
|
0
|
Yara defekti olmur, lakin dəri quruluğu, barmaqların dimdikvari deformassiyası,metatarzal sümüklərin başcıqlarının qabarması, digər oynaq və sümük anomaliyalari olur. |
|
1
|
Infeksiya əlamətləri olmayan səthi yara |
|
2
|
Adətən infeksialaşmış, lakin prosese sümük toxumasının qoşulmadığı dərin yara. |
|
3
|
Abses yaranması və prosesə sümük toxumasının cəlb olunması ilə dərin yara. |
|
4
|
Məhdudlaşmış qanqrena(barmaqların və ya pəncənin). |
|
5
|
Bütün pəncənin qanqrenası. |
Diabetik pəncə sindromunun diaqnostikası
Mütləq müayinə metodları:
| • anamnezin toplanması • ayaqlara baxış; • nevrolojı statusun qiymətləndirilməsi; • arterial qan dovranının vəziyyətinin qiymətləndirilməsi; • yara defekti materialının bakteriolojı müayinəsi |
Anamnez
|
Neyropatik forma
|
Işemik forma
|
|
Diabetin uzun müddətli gedişi və ya/ və anamnezdə yaranın olması, pəncənin amputassiyası, pəncənin, barmaqların, dırnaq plastinkalarının deformassiyası.
|
Hipertoniya xəstəliyi və/ və ya dislipidemiya və/ və ya anamnezdə ürək-damar xəstəliklərinin,damarların aterosklerotik zədələnməsinin olması. |
|
Alkagoldan sui- istifadə
|
Siqaret çəkmədən sui- istifadə.
|
Ayaqlara baxış
|
Neyropatik forma
|
Işemik forma
|
|
Quru dəri, artıg güc düşən nahiyələrdə hiperkeratoz.
|
Dərinin rəngi – solğun və ya sianozlaşmis-
hdir, pəncə atrofiyalaşmış,çox vaxt çatlar olur. |
|
Pəncənin,barmaqların,baldır-topuq oynaqlarının spesifik deformassi-
yası, ikitərəfli şişlər. |
Barmaqların, pəncənin deformassiyası spesifik xarakter daşımır.
|
|
Hər iki tərəfdə pəncə arteriyalarında pulsassiya saxlanılır
|
Pəncə arteriyalarında pulsassiya zəifləmiş və ya yoxdur.
|
|
Artıq güc düşən nahiyələrdə ağrısız yara defektleri.
|
Kəskin ağrılı akral nekrozlar
|
|
Subyektiv simptomatikanın olmaması xarakterikdir.
|
Növbələşən ağsama |
Nevroloji statusun qiymətləndirilməsi
Diabetik neyropatiyanın mütləq müayinə metodlarına bax.
Arterial qan dövranının vəziyətinin qiymətləndirilməsi
|
Metodlar
|
Zədələnmələrin əlamətləri
|
|
Mütləq müayinə metodları
|
|
|
Topuq–çiyin indeksinin ölçülməsi (uzanmış vəziyyətdə)
|
Topuq arteriyasının sistalik AT-nın (dizaltı nahiyədə ölçülür) çiyin arteriyasının sistalik AT-nə nisbəti <1,0
|
|
Əlavə müayinə metodları
|
|
|
• Arterial qan dövranının sürətinin ölçüməsi ilə dopleroqrafiya.
|
Orta sürət 5-6 sm/saniyə
Defektlər: konturlar və dolmalar. |
Yara defektinin bakteriolojı müayinəsi antibiotik terapiyaya həssaslığın təyini üçün yerinə yetirilir.
Diabetik pəncə sindromunun risk faktorarı
| • Klinik əlamətlərlə özünü göstərən distal polineyropatiya; • Periferik damarların istənilən mənşəli xəstəlikləri; • Pəncənin deformassiyası • Görməni əhəmiyyətli zəifləməsi(tam korluq); • Diabetik nefropatiya; • Yaşlı xəstələrin tək yaşaması • Alkagoldan sui – istifadə; • Siqaret çəkmə |
Risk qruplarında diabetik pəncə sindromunun skrininqi.
|
Mütləq müayinə metodları
Diabetik pəncə sindromunun klinik formalarının təyini
|
Diabetik pəncə sindromunun inkişafına risk faktorları olmadıqda müayinə ildə 1 dəfə aparılır.
Diabetik pəncə sindromunun müalicəsi
Diabetik pəncə sindromunun neyropatik formasının müalicəsi (endokrinoloq – diabetoloq tərəfindən ixtisaslaşmış şöbələrdə (kabinetlərdə – diabetik pəncə) aparılır.
| • şəkərli diabetin kompensassiyası(HbAlc<7%); • Zədələnmiş ətrafın immobilizassiyası və ya işinin azaldılması, ortopedik vasitələrdən də istifadə etmək olar; • Hiperkeratozlu sahələrin təmizlənməsi; • Pəncənin infeksiyalaşmış defektində antibiotikterapiya; • Antiseptik məhlulların tətbiq olunması ilə yaraların yerli işlənməsi(xloheksidin 0,05%li, dioksidin 1%li, 0,05%li,0,25%li) |
Sarğılar
|
Təmizlənmə stadiyası
|
Qranulyassiya stadiyası
|
Epitelizassiya stadiyası
|
|
Aktisorb,inadin,hidrokol,
sorbaqol |
Hidrosorb,hidrosorb +, atrav-
man, bronolind |
Hidrofilm, bioklüziv
|
Diabetik pəncə sindromunun işemik formasının müalicəsi
| 1. Cərrahi müalicəyə hazırlıq etapında: • şəkərli diabetin kompensassiyası(HbAlc<7%); • Pəncənin qorxulu işemiya əlamətlərinin aradan götürülməsi; - Reopoliglükin 400,0 v/d damcı, - kurantil, fleksital, fraksiparin - vazaprostan 600mkq 250ml 0,9%li NaCl məhlulunda v/d damcı – 21-28 gün; • Sulodeksin 600 v/sutka e/d – 14 – 21 gün, sonra 30-40 gün 250 vahid gündə 2 dəfə per os . Tam kurs ildə 2 dəfə 2.Damarlarda rekonstruktiv əməliyyat cərrahi stasionar şəraitində aparılır. |
Mütləq xəstəyə qlikemiyaya özünün nəzarət etmə metodunu və pəncələrə qulluq qaydalarını öyrətmək lazımdır!
