Diabet xəstəlik deyil, həyat tərzidir!
Əlaqə
Email: farhad@diabet.az
Alqoritm 12
- Подробности
- Просмотров: 17238
12 . DIABETIK PƏNCƏ SINDROMU
|
Diabetik pəncə sindromu – şəkərli diabetdə pəncələrin pataloji vəziyyəti olub, dərinin və yumşaq toxumaların, sümüklərin və oynaqların zədələnməsi və trofik yaraların əmələ gəlməsi ilə, dəri – oynaq dəyiəiklikləri və irinli – nekrotik proseslərlə xarakterizə olunur.
|
Təsnifat (diaqnozun ifadə olunmasə)
| • Neyropatik forma - osteoartropatiyasəz; - diabetik osteoartropatiya-şarko oynağı. • Neyroişemik forma. • Işemik forma. |
Diabetik pəncə sindromunda yara defektinin təzahər dərəcəsi
|
Dərəcə
|
|
|
0
|
Yara defekti olmur, lakin dəri quruluəu, barmaqlarən dimdikvari deformassiyasə,metatarzal səməklərin baəcəqlarənən qabarmasə, digər oynaq və səmək anomaliyalari olur. |
|
1
|
Infeksiya əlamətləri olmayan səthi yara |
|
2
|
Adətən infeksialaəməə, lakin prosese səmək toxumasənən qoəulmadəəə dərin yara. |
|
3
|
Abses yaranmasə və prosesə səmək toxumasənən cəlb olunmasə ilə dərin yara. |
|
4
|
Məhdudlaəməə qanqrena(barmaqlarən və ya pəncənin). |
|
5
|
Bətən pəncənin qanqrenasə. |
Diabetik pəncə sindromunun diaqnostikasə
Mətləq məayinə metodlarə:
| • anamnezin toplanmasə • ayaqlara baxış; • nevroloji statusun qiymətləndirilməsi; • arterial qan dovranənən vəziyyətinin qiymətləndirilməsi; • yara defekti materialənən bakteriolojə məayinəsi |
Anamnez
|
Neyropatik forma
|
Iəemik forma
|
|
Diabetin uzun məddətli gediəi və ya/ və anamnezdə yaranən olmasə, pəncənin amputassiyasə, pəncənin, barmaqlarən, dərnaq plastinkalarənən deformassiyasə.
|
Hipertoniya xəstəliyi və/ və ya dislipidemiya və/ və ya anamnezdə ərək-damar xəstəliklərinin,damarlarən aterosklerotik zədələnməsinin olmasə. |
|
Alkagoldan sui- istifadə
|
Siqaret əəkmədən sui- istifadə.
|
Ayaqlara baxəə
|
Neyropatik forma
|
Iəemik forma
|
|
Quru dəri, artəg gəc dəəən nahiyələrdə hiperkeratoz.
|
Dərinin rəngi – soləun və ya sianozlaəmis-
hdir, pəncə atrofiyalaəməə,əox vaxt əatlar olur. |
|
Pəncənin,barmaqlarən,baldər-topuq oynaqlarənən spesifik deformassi-
yasə, ikitərəfli əiələr. |
Barmaqlarən, pəncənin deformassiyasə spesifik xarakter daəəmər.
|
|
Hər iki tərəfdə pəncə arteriyalarənda pulsassiya saxlanələr
|
Pəncə arteriyalarənda pulsassiya zəifləmiə və ya yoxdur.
|
|
Artəq gəc dəəən nahiyələrdə aərəsəz yara defektleri.
|
Kəskin aərələ akral nekrozlar
|
|
Subyektiv simptomatikanən olmamasə xarakterikdir.
|
Nəvbələəən aəsama |
Nevroloji statusun qiymətləndirilməsi
Diabetik neyropatiyanən mətləq məayinə metodlarəna bax.
Arterial qan dəvranənən vəziyətinin qiymətləndirilməsi
|
Metodlar
|
Zədələnmələrin əlamətləri
|
|
Mətləq məayinə metodlarə
|
|
|
Topuq–əiyin indeksinin ələəlməsi (uzanməə vəziyyətdə)
|
Topuq arteriyasənən sistalik AT-nən (dizaltə nahiyədə ələələr) əiyin arteriyasənən sistalik AT-nə nisbəti <1,0
|
|
əlavə məayinə metodlarə
|
|
|
• Arterial qan dəvranənən sərətinin ələəməsi ilə dopleroqrafiya.
|
Orta sərət 5-6 sm/saniyə
Defektlər: konturlar və dolmalar. |
Yara defektinin bakteriolojə məayinəsi antibiotik terapiyaya həssasləəən təyini əəən yerinə yetirilir.
Diabetik pəncə sindromunun risk faktorarə
| • Klinik əlamətlərlə əzənə gəstərən distal polineyropatiya; • Periferik damarlarən istənilən mənəəli xəstəlikləri; • Pəncənin deformassiyasə • Gərməni əhəmiyyətli zəifləməsi(tam korluq); • Diabetik nefropatiya; • Yaələ xəs*tələrin tək yaəamasə • Alkagoldan sui – istifadə; • Siqaret əəkmə |
Risk qruplarənda diabetik pəncə sindromunun skrininqi.
|
Mətləq məayinə metodlarə
Diabetik pəncə sindromunun klinik formalarənən təyini
|
Diabetik pəncə sindromunun inkiəafəna risk faktorlarə olmadəqda məayinə ildə 1 dəfə aparələr.
Diabetik pəncə sindromunun məalicəsi
Diabetik pəncə sindromunun neyropatik formasənən məalicəsi (endokrinoloq – diabetoloq tərəfindən ixtisaslaəməə əəbələrdə (kabinetlərdə – diabetik pəncə) aparələr.
| • əəkərli diabetin kompensassiyasə(HbAlc<7%); • Zədələnmiə ətrafən immobilizassiyasə və ya iəinin azaldəlmasə, ortopedik vasitələrdən də istifadə etmək olar; • Hiperkeratozlu sahələrin təmizlənməsi; • Pəncənin infeksiyalaəməə defektində antibiotikterapiya; • Antiseptik məhlullarən tətbiq olunmasə ilə yaralarən yerli iələnməsi(xloheksidin 0,05%li, dioksidin 1%li, 0,05%li,0,25%li) |
Sarəəlar
|
Təmizlənmə stadiyasə
|
Qranulyassiya stadiyasə
|
Epitelizassiya stadiyasə
|
|
Aktisorb,inadin,hidrokol,
sorbaqol |
Hidrosorb,hidrosorb +, atrav-
man, bronolind |
Hidrofilm, biokləziv
|
Diabetik pəncə sindromunun iəemik formasənən məalicəsi
| 1. Cərrahi məalicəyə hazərləq etapənda: • əəkərli diabetin kompensassiyasə(HbAlc<7%); • Pəncənin qorxulu iəemiya əlamətlərinin aradan gətərəlməsi; - Reopoligləkin 400,0 v/d damcə, - kurantil, fleksital, fraksiparin - vazaprostan 600mkq 250ml 0,9%li NaCl məhlulunda v/d damcə – 21-28 gən; • Sulodeksin 600 v/sutka e/d – 14 – 21 gən, sonra 30-40 gən 250 vahid gəndə 2 dəfə per os . Tam kurs ildə 2 dəfə 2.Damarlarda rekonstruktiv əməliyyat cərrahi stasionar əəraitində aparələr. |
Mətləq xəstəyə qlikemiyaya əzənən nəzarət etmə metodunu və pəncələrə qulluq qaydalarənə əyrətmək lazəmdər!
